یکی از شاخص های بسیار مهمی که برای تعین چاقی، لاغری و یا اضافه وزن یک فرد به کار می رود، MBI است. MBI در فارسی به نام شاخص توده بدنی شناخته می شود محاسبه MBI به ما کمک می کند که تعیین کنیم آیا یک فرد چاق است یا خیر. ما در این مطلب از مجله ایرانیان قصد داریم روش محاسبه MBI را به شما آموزش دهیم. همچنین به توضیح نحوه تفسیر نتایج حاصل از این محاسبه نیز خواهیم پرداختیم.
معرفی MBI یا شاخص توده بدنی
قبل از آنکه به نحوه محاسبه MBI یا شاخص توده بدنی بپردازیم، بهتر است ابتدا بدانیم که اصلا شاخص توده بدنی چیست؟ محاسبه این شاخص به چه دردی می خورد؟ MBI مخفف Body Mass Index بوده و به صورت غیرمستقیم نسبت چربی ها به بافت استخوانی و عضلانی بدن را نشان می دهد. این شاخص یک ابزار مناسب برای شناخت مشکلات وزنی مانند لاغری، اضافه وزن یا چاقی است.
با استفاده از این شاخص می توان میزان کمبود وزن یا افزایش وزن را در یک فرد معین کرد. وزن و قد تنها مولفه ها و پارامترهای موثر در محاسبه این شاخص هستند. بنابراین جنسیت، سن، نوع استخوان بندی، نژاد و … در محاسبه شاخص توده بدنی تاثیری ندارند.
نحوه ی کاهش وزن اصولی را در مجله ایرانیان بخوانید.
فرمول محاسبه شاخص توده بدنی (MBI)
فرمول محاسبه MBI به ما کمک می کند که بدون نیاز به هیچ ابزاری و تنها با یک ضرب و تقسیم ساده، این شاخص را محاسبه کنیم. برای محاسبه شاخص توده بدنی باید وزن را بر توان دوم قد تقسیم کنیم. واحد اندازه گیری وزن به کیلوگرم و واحد اندازه گیری قد به متر است.
(قد)2 ÷ وزن = شاخص توده بدنی
برای مثال اگر فردی دارای 2 متر قد و 150 کیلو وزن باشد، باید 150 را تقسیم بر 4 کنیم. (2 به توان 2 می شود 4). در این حالت شاخص توده بدنی فرد 5/37 خواهد بود. بنابراین برای محاسبه شاخص توده بدنی تنها کافیست وزن را بر قد به توان 2 تقسیم کنید تا شاخص به دست آید.
تماس با ما
جدول نتایج مربوط به محاسبه MBI
با محاسبه MBI، یک عدد به دست می آید که نسبت چربی به بافت های دیگر را نشان می دهد. نتایج مربوط به محاسبه این شاخص از طریق تقسیم بندی های جدول زیر تفسیر می شوند.
BMI | نتیجه |
| کمتر از 5/16 | کمبود وزن شدید |
| بین 5/16 تا 5/18 | کمبود وزن |
| بین 5/18 تا 25 | عادی |
| بین 25 تا 30 | اضافه وزن |
| بین 30 تا 35 | چاقی درجه 1 (شدید) |
| بین 35 تا 40 | چاقی درجه 2 (مرضی) |
| بیشتر از 40 | چاقی درجه 3 (خطرناک) |
تفسیر شاخص توده بدنی زیر 18
اگر نتیجه محاسبه MBI کمتر از 18 باشد، به معنی کاهش وزن شدید بوده و یک نوع اخطار جدی محسوب می شود. این فرد می تواند در معرض سوء تغذیه یا مرگ قرار گیرد. بنابراین افرادی که شاخص توده بدنی آن ها کمتر از 18 است باید به فکر اضافه وزن خود باشند.
معمولا اعتیاد، ابتلاء به بیماری های خطرناک، سوء تغذیه، اختلال تیروئید، سالخوردگی، استرس طولانی مدت و … از دلایل ایجاد این لاغری است. با تغذیه مقوی و مناسب می توان شاخص توده بدنی این افراد را افزایش داد.
تفسیر شاخص توده بدنی بین 5/18 تا 25
اگر محاسبه MBI، شاخص توده بدنی شما را بین ۵/۱۸ تا ۲۵ نشان می دهد، می توانید ادعا کنید که خوش اندام هستید! چرا که این عدد یعنی شما نه کمبود وزن دارید و نه اضافه وزن. به عبارتی وزن شما با میزان قد شما تناسب کامل داشته و وزنتان نرمال است.
بنابراین نیازی نیست نگران کمبود وزن یا افزایش وزن خود باشید. اگر شاخص توده بدنی شما در این میان قرار دارد سعی کنید با رژیم غذایی مناسب وزن خود را در همان رنج نگه دارید. این گونه دیگر هیچ نگرانی بابت وزن خود نخواهید داشت.
تفسیر شاخص توده بدنی بین 25 تا 30
اگر محاسبه MBI شما عدد بین ۲۵ تا ۳۰ را نشان می دهد این یعنی شما اضافه وزن داشته و بهتر است به فکر لاغر کردن باشید. البته این عدد به معنی چاقی نیست. یعنی شما چاق محسوب نمی شوید. اما وزن شما نسبت به قدتان زیاد است. با مقداری تلاش می توانید وزن اضافه خود را کم کرده و به حالت نرمال بازگردید.
رژیم غذایی سالم و ورزش روزانه برای این رنج پیشنهاد می شود. در صورت عدم رعایت نکات سلامتی، امکان ورود به وضعیت چاقی برای این افراد وجود دارد. اگر در این رنج وزنی قرار دارید، باید مراقب دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و چربی خون باشید.
تفسیر MBI بالاتر از 30
اگر محاسبه MBI شما عددی بیش از ۳۰ را نشان می دهد، وقت آن رسیده برای کاهش وزن تصمیم جدی بگیرید. چرا که این رنج به معنی اضافه وزن شدید و چاقی است. بنابراین هر چه زودتر باید با رژیم غذایی اصولی و برنامه ورزشی حرفه ای وزن خود را پایین بیاورید.
اگر این عدد بین ۳۰ تا ۳۵ باشد به معنی چاقی شدید بوده و درجه ۱ محسوب می شود. در حالی که عدد بین ۳۵ تا ۴۰ قرار داشته باشد، به معنی چاقی مرضی بوده و درجه ۲ است. این نوع چاقی خطر ابتلاء به بیماری قلبی و عروقی، فشار خون بالا و چربی بالا را افزایش می دهد. همچنین امکان ابتلاء به انواع سرطان وجود خواهد داشت.
اگر محاسبه MBI عدد بالای ۴۰ را نشان دهد، به معنی چاقی مفرط و خطرناک است. چنین افرادی حتما باید به فکر کاهش وزن خود باشند. وگرنه به امراضی همچون سکته قلبی و سکته مغزی دچار خواهند شد. این نوع چاقی به منزله خطر مرگ است.
محاسبه MBI برای چه کسانی مناسب نیست ؟
محاسبه MBI برای تمامی افراد با هر شرایطی مناسب نیست. خانم های باردار، ورزشکاران، افراد نقص عضو، کودکان، نوجوانان و … کاندیداهای مناسبی برای محاسبه این شاخص نیستند. محاسبه این شاخص برای افراد سالم بالای ۱۸ سال مناسب می باشد. افرادی که در حال شیمی درمانی هستند، بهتر است از این شاخص استفاده نکنند. چرا که وزن این افراد از حالت نرمال خود کمتر است.
