مبحث بیماریهای پوستی از مباحث گسترده و تخصصی به شمار میآید.
در این مقاله سعی داریم به بزخی از شایع ترین مشکلات اولیه پوست اشاره کنیم.
کک و مک:
کک و مک یکی از ضایعات بسیار شایع پوست است، ضایعاتی 1 تا 3 میلی متری که رنگی قهوه ای و روشن دارند.
این لکها در کنار یکدیگر قرار میگیرند ولی به هم نمیپیوندند. بیشتر در نواحی از پوست که در معرض آفتاب است، دیده میشود.
این ضایعه بیشتر در افرادی که پوستی روشن دارند شایع است و در اثر افزایش رنگدانه ملانین ایجاد میشود.
البته نه به این صورت که ملانوسیتها زیاد شوند، بلکه با تحریک این سلول، میزان ملانین داخل سلولی افزایش یافته، و سلول از این زنگدانهها انباشته میشود.
تابش آفتاب عامل افزاینده تعداد ضایعات این بیماریهای پوستی است.
گاهی در دوران حاملگی با تغییر سطح هورمونی بدن نیز کک و مک ایجاد میشود.
عوامل ارثی هم در ایجاد این عارضه بی تاثر نیست.
نکته جالب این که کسانی که کک و مک دارند نسبت به سایرین کمنتر دچار سرطانهای پوستی میشوند.
اما متاسفانه کک و مک درمان قطعی ندارد و فقط میتوان آن را کنترل و کمرنگ کرد.
بهترین راه برای انجام این کار قرار نگرفتن در برابر تابش آفتاب است. از آنجا که کک و مک در تابستان تشدید میشود، حتی المقدور در ایام تابستان کمتر در معرض تابش مستقیم نور افتاب قرار بگیرید.
نحوه درمان کک و مک
کک و مک، لکه های قهوه ای کوچک ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و ژنتیک، با چندین روش قابل درمان هستند. کرم ضد آفتاب برای جلوگیری از رنگدانه بیشتر ضروری است. درمان های موضعی مانند هیدروکینون، رتینوئیدها و ویتامین C می توانند با مهار تولید ملانین به روشن شدن کک و مک کمک کنند. لایه برداری شیمیایی و درمان های لیزری (مانند CO2 فراکشنال یا نور شدید پالسی) با لایه برداری پوست یا هدف قرار دادن سلول های رنگدانه، نتایج فوری تری را ارائه می دهند. کرایوتراپی، منجمد کردن لکه ها با نیتروژن مایع، گزینه دیگری است. استفاده منظم از ضد آفتاب و لباس های محافظ برای جلوگیری از ایجاد کک و مک های جدید بسیار مهم است. همیشه برای درمان شخصی با یک متخصص پوست مشورت کنید.
هیرسوتیم یا پرمویی:
یکی از بیماریهای پوستی هیرسوتیم موییاست که وابسته به هورمونهای جنسی در خانمهاست، به شکلی که در حالت طبیعی در مردان ایجاد میشود، رشد میکند و افزایش مییابد.
نقاط تحت تاثیر عبارت اند از:
بالای لب
گونه
مرکز قفسه سینه
نوک سینهها
زیر شکم
کشالههای ران
چند اختلال میتواند باعث بروز این مشکل شود:
- اختلالات تخمدان مثل کیست تخمدان
- اختلالات غده فوق کلیوی
- اختلالات غده هیپوفیز
- اختلال در عملکرد غده تیروئید
- مصرف برخی داروها
- در 5% موارد هم به صورت خود به خود ایجاد میشود.
گاهی در دوران بارداری، موهایی ظریف در بالای لب، چانه و گونهها رشد میکنند که چند ماه پس از زایمان از بین میرود و نباید موجب نگرانی شوند.
در هنگام یائسگی نیز در برخی از خانمها، موهای صورت زیاد میشوند که برای درمان باید با یک پزشک متخصص مشورت کرد تا در صورت نیاز قرصهای استروژنی تجویز شود.
اکثر خانمهای نژاد شرقی به خصوص ایرانیان از وجود موهای زائد رنج میبرند.
باید توجه داشت که وجود موهای زائد دلیل بیماری نیست و میتواند ریشه وراثتی داشته باشد.
به دلیل تاثیر منفی این موها بر زیبایی چهره خانمها، برطرف کردن این موها از اهمیتی خاص برخوردار است.
روشهای مختلف جهت از بین بردن این موها وجود دارد و لازم به ذکر است که بسیاری از این روشها نه تنها مفید واقع نمیشود، بلکه بر ازدیاد و تسریع رشد این موها زیانهای دیگری به پوست میرسانند.
در حال حاضر بهترین و علمی ترین روش جهت از بین بردن این مشکل لیزر و الکترولیز است.
نحوه درمان هیرسوتیسم
هیرسوتیسم، رشد بیش از حد مو در زنان، اغلب بر اساس علت آن درمان می شود. درمان هورمونی مانند داروهای ضد بارداری خوراکی یا ضد آندروژن ها (مانند اسپیرونولاکتون) معمولاً برای کاهش سطح آندروژن تجویز می شود. درمان های موضعی مانند کرم افلورنیتین رشد مو را کند می کند. روش های حذف موهای زائد مانند لیزر موهای زائد و الکترولیز، با هدف قرار دادن فولیکول های مو، نتایج طولانی مدتی را ارائه می دهند. گزینه های موقت عبارتند از اپیلاسیون، اصلاح و کرم های موبر. برای مواردی که به دلیل شرایط زمینه ای مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ایجاد می شود، مدیریت علت اصلی بسیار مهم است. یک سبک زندگی سالم، از جمله مدیریت وزن، می تواند تعادل هورمونی را بهبود بخشد. مشاوره با یک متخصص یک برنامه درمانی موثر و شخصی را تضمین می کند.
آکنه:
آکنه، یکی از شایع ترین بیماریهای پوستی میباشد که بیشتر در پوست افراد جوان ایجاد میشود و اکثرا تا پایان جوانی همراه فرد درگیر میباشد.
آکنه، در نتیجه فعالیت زیاد غدد چربی به وجود میآید. عامل ازدیاد ترشحات چربی نیز هورمونی است.
هورمون مردانه (تستوسترون) عامل اصلی ایجاد آن است.
آکنه در دختران در سنین پایین تری نسبت به پسران بروز میکند. ولی در پسران معمولا بروز شدیدتری دارد. شدت آکنه با میزان چربی ارتباط دارد.
به طور کلی، شدت این عارضه در افراد مختلف متفاوت است.
آکنته در کسانی که شغل های پر استرس دارند، یا اینکه اصولا از نظر تیپ شخصیتی افرادی مضطرب هستند، شدت بیشتری دارد.
این ضایعه بیشتر در صورت دیده میشود ولی نواحی سر، سینه، کتف و کمر هم ممکن است درگیر کند.
به علت تغییراتی که در سطح هورمونهای جنسی رخ میدهد، غدد تحریک میشود و چربی بیش از حد تولید میشود.
این چربی مجاری انتقال چربی را مسدود میکند و به این ترتیب، جوشهای سر سیاه توسط باکتریهایی که در پوست وجود دارد، عفونی شده و ججوشهای سر سفید عفونی را ایجاد میکند.
درمان این ضایعه، بیشتر جنبه کنترل جوش به منظور بهبود موقت تا مادامی که تحت درمان دارویی قرار گیرند و به منظور جلوگیری از به وجود آمدن جوش جدید میباشد.
از نظر علمی هیچ نوع غذا و خوراکی در ایجاد و تشدید این عارضه دخیل نیست ولی استفاده از برخی خوراکیها نقش مهمی در بدتر نشدن بیماریهای پوستی دارند.
روش درمان آکنه
درمان آکنه به شدت آن بستگی دارد. آکنه خفیف را می توان با درمان های موضعی مانند بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک یا رتینوئیدها کنترل کرد که التهاب را کاهش می دهد، منافذ را باز می کند و از ضایعات جدید جلوگیری می کند. آکنه متوسط تا شدید اغلب به درمانهای تجویزی، از جمله آنتیبیوتیکها (محلی یا خوراکی) برای مبارزه با باکتریها یا درمان هورمونی (مثلاً داروهای ضد بارداری خوراکی) برای آکنه هورمونی نیاز دارد. برای موارد شدید، ایزوترتینوئین بسیار موثر است اما نیاز به نظارت پزشکی دارد. روشهایی مانند لایهبرداری شیمیایی، لیزر درمانی و کشیدن دندان به موارد مداوم کمک میکنند. روتین مراقبت از پوست مداوم و اجتناب از محرک هایی مانند محصولات روغنی یا لمس بیش از حد ضروری است. مشاوره با متخصص پوست بهترین رویکرد را تضمین می کند.
چند توصیه جهت کنترل آکنه:
1-روزی یک تا دوبار پوست خود را با صابون (آنتی باکتریال) بشویید.
2-اگر پوستتان خیلی چرب است، هفته ای یکبار از ماسک سرکه سیب استفاده کنید تا چربی پوستتان کاهش یابد. رجوع به قسمت ماسکها
3-از مالیدن یا ترکاندن جوشها جدا خودداری کنید.
4-حوله صورت و بدنتان را هر روز عوض کنید و از حوله حشک استفاده کنید. باکتریها به سرعت در حوله مرطوب رشد میکنند.
5-از استرس و مواد استرس زا دوری کنید.
6-ورزش کنید و مایعات فراوان بنوشید.
پسوریازیس:
این بیماری یکی از بیماریهای پوستی است که لزوما خارش ندارد و با پلاکتهای قرمز رنگ همراه با پوسته ریزی مشخص میشود.
پسوریازیس اشکال گوناگون با شدتهای متفاوت داشته و مسری هم نیست.
پسوریازیس یک بیماری مرتبط با سیستم ایمنی بدن است.
در طی این بیماری سیستم ایمنی با ارسال سیگنالهای معیوب موجب رشد سلولهای پوست میشود.
در واقع در حالت عادی سلولهای پوست به طور دائم از لایههای زیرین به طرف سطح حرکت کرده، در آنجا هسته های خود را ازدست داده و به صورت پوسته های مرده از بدن دفع میشود.
این روند به طور معمول حدود یک ماه به طول میانجامد.
اما در جریان پسوریازیس چرخه حیات سلولهای پوست بر اثر مشکلات سیستم ایمنی سرعت یافته در نتیجه چندین لایه سلول مرده در سطح پوست تجمع پیدا میکنند که همان پوستههای پسوریازیس را تشکیل میدهند.
نحوه درمان پسوریازیس
درمان پسوریازیس بر کاهش التهاب، کند کردن رشد سلول های پوست و تسکین علائم تمرکز دارد. برای موارد خفیف، درمان های موضعی مانند کورتیکواستروئیدها، آنالوگ های ویتامین D یا اسید سالیسیلیک موثر هستند. پسوریازیس متوسط تا شدید ممکن است به فتوتراپی (درمان با اشعه ماوراء بنفش) یا درمانهای سیستمیک مانند متوترکسات، سیکلوسپورین یا داروهای بیولوژیکی که سیستم ایمنی را هدف قرار میدهند (مانند آدالیموماب، اتانرسپت) نیاز داشته باشد. مرطوب کننده ها به کاهش خشکی و پوسته پوسته شدن کمک می کنند. تنظیم سبک زندگی، مانند مدیریت استرس، رژیم غذایی سالم، و اجتناب از محرک ها (مانند سیگار کشیدن، الکل)، برای کنترل طولانی مدت ضروری است. یک متخصص پوست می تواند یک برنامه مناسب برای مدیریت موثر علائم و به حداقل رساندن شعله ور شدن ایجاد کند.
ملاسما:
عارضه لک صورت یا ملاسما، یکی از بیماریهای پوستی است که به صورت لکههای قهوه ای تا خاکستری تیره بر روی گونهها، پیشانی و چانه دیده میشود.
شایع ترین سنین بروز آن 20 تا 30 سالگی است و در خانمها بیشتر از آقایان میباشد.
علتهای زیادی در ایجاد این مشکل نقش دارند، ولی شایع ترین و ثابت ترین علت را اشعه ماورابنفش خورشید میدانند.
اما دلایل دیگری نیز در ایجاد این عارضه دخیل هستند:
1-مصرف برخی داروهای هورمونی و اعصاب
2-تغییرات هورمونی در بدن از جمله کیستهای تخمدان و یا بیماری غدد
3-مشکلات عصبی
4-تغذیه
برای جلوگیری از ایجاد لک، باید از تابش مستقیم نور خورشید بر پوست جلوگیری کنید.
همچنین بهتر است از ضدآفتابهای با SPF بالای 30 و به فواصل هر 3 ساعت استفاده کنید.
اگزما:
یکی از بیماریهای پوستی که در اثر تماس با مواد خارجی محرک پوست ایجاد میشود و میتواند به دو صورت حاد یا مزمن بروز کند.
در مرحله حاد خارش، قرمزی، دانهدانه شدن، تاول و تورم مشاهده میشود.
در موارد مزمن، پوست ضخیم و شاخی شده و در نتیجه خاراندن زیاد، کنده شده و ممکن است فرد به عفونت مبتلا شود.
درمان اگزما
درمان اگزما بر تسکین پوست، کاهش التهاب و جلوگیری از شعله ور شدن پوست تمرکز دارد. مرطوب کننده ها برای بازگرداندن سد پوستی بسیار مهم هستند، به خصوص نرم کننده هایی که بلافاصله پس از حمام استفاده می شوند. کورتیکواستروئیدهای موضعی یا مهارکنندههای کلسینورین (مثلاً تاکرولیموس) التهاب را در هنگام شعلهور شدن کاهش میدهند. در موارد شدید ممکن است به داروهای خوراکی مانند آنتی هیستامین ها، کورتیکواستروئیدها یا داروهای بیولوژیکی مانند دوپیلوماب نیاز باشد. شناسایی و اجتناب از محرک ها (به عنوان مثال، آلرژن ها، محرک ها یا استرس) حیاتی است. حمام بلغور جو دوسر و کمپرس سرد می تواند خارش را کاهش دهد. در موارد مزمن، فتوتراپی (درمان با نور UV) ممکن است کمک کند. مراقبت مداوم از پوست و کار با متخصص پوست، درمان موثر و شخصی را برای مدیریت طولانی مدت تضمین می کند.
ترک خوردگی پوستی:
این مشکل معمولا در فصل زمستان بروز میکند.
تماس با مواد شوینده، سو تغذیه و آسیب فیزیکی به لایههای پوست از مهمترین عوامل ایجاد آن هستند.
تبخال:
این ضایعه، شایع ترین عفونت ویروسی پوست است که عامل ایجاد آن ویروس هرپس سیمپلکس میباشد.
تایپ 1 این ویروس بیشتر بر روی لب و تایپ 2 آن در اندامهای تناسلی مشاهده میشود.
برای درمان تبخال میتوان از داروهای ضدتبخال استفاده نمود که البته باز هم منوط به نظر پزشک است.
لک:
قسمتهایی از بدن که در مجاورت آفتاب قرار میگیرد، تبره تر از قسمتهای دیگر است.
درون بدن هر انسانی رنگدانهها یا پیگمانهایی وجود دارند که در بدن تولید رنگ میکنند.
رنگدانهها از مقداری گوگرد و ملانین تشکیل شده اند که با کم و زیاد شدن مقدار این رنگدانهها در پوست، رنگ پوست روشن یا تیره میشود.
البته تغییر رنگ پوست و ایجاد لک در آن میتواند حاصل عواملی دیگر چون، اختلالات غدد درون بدن، امراض مختلف،عوامل مختلف و ژنتیک نیز باشد.
ضایعات رنگی پوست را باید به دو بخش تقسیم کرد:
ضایعاتی که روشن تر از رنگ پوست هستند و ضایعاتی که از رنگ پوست تیرهتر هستند.
ضایعات نوع اول اکثرا حاصل از اختلالات ژنتیکی و ارثی هستند مانند بیماری ویتیلیگو
ضایعاتی که از نوع دوم هستند باید از پوست سالم تیرهتر باشند.
خارش:
از جمله شکایات شایع بیماریهای پوستی خارش است.
این مشکل میتواند نشانهای از یک بیماری پوستی باشد که نشانههای آن بیماری روی پوست وجود خواهد داشت.
به طور مثال: خارش همراه بیماری انگلی و قارچی پوست، خارش همراه اگزما و کهیر و بسیاری از بیماریهای دیگر پوست که با معاینه توسط پزشک میتوان آن را تشخیص داد.
اما گاهی خارش پوست بدون وجود ضایعه روی پوست بروز میکند.
این دسته از افراد به دلایل متعدد ممکن است به این مشکل مبتلا شوند.
دلایلی چون: بیماریهای تیروئیدی، بیماریهای کبدی، نارساییهای مزمن کلیوی، غلیظ بودن خون، کمبود آهن و مصرف برخی داروها در ایجاد این عارضه دخیل هستند.
چروک صورت:
در ایجاد چروک صورت علتهای گوناکونی وجود دارد زیرا مسئول نگه داشتن قوام پوست کلاژن داخل درم میباشد.
حال اگر به هر علتی در روند کلاژنسازی اختلالی به وجود آید، میتواند باعث چروک پوست گردد.
با افزایش سن کلاژن سازی دچار وقفه میگردد و افراد با سنین بالا پوستی افتاده دارند.
افرادی که قبلا چاق بودند ولی دچار لاغری میشوند، به علت از دست دادن چربی زیر پوستی دچار افتادگی پوست میشوند و چروک به وجود میآید.
افراد سیگاری به علت از دست دادن چربی زیر پوست نیز دچار چین و چروک پوستی میشوند.
پوستهای خشک نیز زودتر دچار چروک میشوند که میتواند به دلیل عدم مراقبت یا (عدم نگهداری آب توسط پوست) باشد.
روشهای متنوع برای از بین بردن چروک صورت:
مصرف کرمهای مرطوب کننده تا حدودی میتواند چروکهای ریز را به طور موقت از بین ببرند.
انجام پیلینگ و فیشیال صورت
انجام لیزرهای تحریک کننده کلاژن
بوتاکس، فیلر
لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره دقیقتر با کارشناسان کلینیک ایرانیان با شماره تماس ۰۲۱.۷۵۹۰۰ تماس حاصل فرمایید.
تفاوت های شایع ترین مشکلات پوستی
شایع ترین بیماری های پوستی شامل آکنه، اگزما، پسوریازیس و روزاسه است. آکنه با جوش، دانه های سرسیاه و کیست مشخص می شود که اغلب به دلیل مسدود شدن منافذ است. اگزما یا درماتیت آتوپیک باعث ایجاد لکه های خشک، خارش دار و ملتهب می شود که توسط مواد حساسیت زا یا محرک ایجاد می شود. پسوریازیس به صورت پلاک های ضخیم و پوسته پوسته با فلس های نقره ای رنگ ظاهر می شود که اغلب به سیستم ایمنی بیش فعال مربوط می شود. روزاسه با قرمزی، رگ های خونی قابل مشاهده و برجستگی های کوچک روی صورت مشخص می شود که معمولاً با گرما یا استرس تشدید می شود. سایر مشکلات رایج عبارتند از عفونت های قارچی مانند پای ورزشکاران، ویتیلیگو که باعث از بین رفتن رنگدانه های پوست می شود و ملاسما که منجر به ایجاد لکه های تیره در مناطق در معرض آفتاب می شود. در حالی که بسیاری از بیماری ها با درمان های موضعی یا خوراکی قابل کنترل هستند، برخی از آنها نیاز به مداخله پزشکی، از جمله درمان های بیولوژیکی یا لیزر درمانی دارند.
بیماری پوستی | علائم | درمانها |
---|---|---|
آکنه | جوشها، سرسیاهها، سرسفیدها، کیستها روی صورت یا پشت | رتینوئیدهای موضعی، بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک، آنتیبیوتیکها، ایزوترتینوئین (موارد شدید) |
اگزما (درماتیت آتوپیک) | خشکی، خارش، قرمزی، لکههای ملتهب که ممکن است ترشح یا پوستهریزی کنند | مرطوبکنندهها، کرمهای کورتیکواستروئید، آنتیهیستامینها، بیولوژیکها، اجتناب از عوامل تحریککننده |
پسوریازیس | لکههای ضخیم و پوستهپوسته، فلسهای نقرهای، خارش یا درد | درمانهای موضعی (استروئیدها، اسید سالیسیلیک)، نوردرمانی، داروهای سیستمیک (متوترکسات، بیولوژیکها) |
روزاسه | قرمزی، عروق خونی قابل مشاهده، برجستگیها، تورم | مترونیدازول موضعی، اسید آزلائیک، آنتیبیوتیک خوراکی، لیزر درمانی |
درماتیت تماسی | راش قرمز و خارشدار ناشی از آلرژنها یا مواد تحریککننده | اجتناب از عوامل محرک، کرمهای کورتیکواستروئید، آنتیهیستامینها |
ملاسما | لکههای قهوهای یا خاکستری، معمولاً روی صورت | ضدآفتاب، هیدروکینون، رتینوئیدها، پیلینگ شیمیایی، درمانهای لیزری |
ویتیلیگو | از دست دادن رنگ پوست به صورت لکهای | استروئیدهای موضعی، نوردرمانی، بیرنگسازی، پیوند پوست، لوازم آرایشی پوشاننده |
عفونتهای قارچی (مانند تینیا، قارچ پا) | لکههای قرمز، پوستهپوسته، خارشدار؛ شکل حلقهای (تینیا) | کرمهای ضدقارچ یا داروهای خوراکی |
کهیر (اورتیكاریا) | برجستگیهای قرمز و خارشدار؛ ممکن است موقتی باشند | آنتیهیستامینها، کورتیکواستروئیدها، اجتناب از عوامل محرک |
زگیلها | برجستگیهای سخت و زبر، اغلب روی دستها یا پاها | کرایوتراپی، درمان با اسید سالیسیلیک، لیزر درمانی، حذف جراحی |
زونا (هرپس زوستر) | راش دردناک با تاول در یک طرف بدن | داروهای ضدویروس (آسیکلوویر، والاسیکلوویر)، مدیریت درد (NSAIDها، کورتیکواستروئیدها) |
ایمپتیگو | زخمهای قرمز که میترکند و پوستههای عسلیرنگ تشکیل میدهند | پمادهای آنتیبی |